Toepassingen
Automobilisten vertrouwen steeds vaker op in-car informatie via smartphone-apps of ingebouwde navigatiesystemen waarbij verkeersinformatie direct wordt meegenomen in het routeadvies. Dit biedt wegbeheerders nieuwe mogelijkheden om weggebruikers gerichter te informeren over actuele en relevante routegegevens.Â
In samenwerking met serviceproviders ontwikkelde VM-IVRA verschillende in-car toepassingen die bijdragen aan veiliger, duurzamer en vlotter verkeer, en tegelijkertijd helpen om sluipverkeer te verminderen. Door automobilisten pre-trip, on-trip en post-trip van waardevolle informatie te voorzien, kunnen wegbeheerders verkeersmanagement effectiever afstemmen op de actuele situatie.
Binnen VM-IVRA zijn de volgende toepassingen gerealiseerd:
Vooraankondigingen
Informeren over geplande verstoringen, met als toepassing vooraankondiging voor wegwerkzaamheden (betaalde dienstverlening).
Digitaal informatiebericht
Informeren bij volledige wegafsluitingen, met als toepassing digitaal informatiebericht (betaalde dienstverlening).
Stremmingsinformatie
Informeren over actuele verstoringen (en inzet van regelscenario’s), met als toepassingen stremmingsinformatie over tunnelafsluitingen, oeververbindingen, incidenten, wegwerkzaamheden en restricties door weersomstandigheden (open data).
Schoolzones
Informeren over wegennet, met als toepassing waarschuwing bij het naderen van schoolzones (open data).
Milieu- en zero-emissiezones
Informeren over wegennet, met als toepassingen informatie over milieu- en zero-emissiezones (open data).
Dataketen
De dataketen van deze vijf in-car informatiediensten voor slim routeadvies is geïntegreerd in de NDW-applicaties George, Diego en Melvin. Bekijk de figuur hiernaast voor een overzicht van de dataketen.
Digitale vooraankondiging
De digitale vooraankondiging is een dienst waarmee serviceproviders, in opdracht van wegbeheerders, weggebruikers pre-trip of post-trip kunnen informeren over geplande wegwerkzaamheden en evenementen. Daarnaast biedt deze digitale oplossing de mogelijkheid om het aantal fysieke informatieborden langs de weg, zoals de gele borden bij wegwerkzaamheden, te verminderen.
Deze betaalde dienst richt zich vooral op kleinschalige werkzaamheden op provinciale en gemeentelijke wegen en vormt een aanvulling op de bestaande Minder Hinder-dienstverlening bij grootschalige wegwerkzaamheden op het hoofdwegennet. Sinds oktober 2024 kunnen wegbeheerders deze ‘vooraankondiging’ rechtstreeks via de Melvin-tool van NDW activeren.
Meerwaarde voor de wegbeheerder:
Passerende weggebruikers vooraf informeren over:
- Geplande stremmingen door wegwerkzaamheden met grote hinder
- Geplande grote hinder door evenementen
- Bij wegafsluiting, >10 minuten vertraging/verwachte (zeer) grote hinder
Wanneer in navigatie of reisapp:
- 1 week voor de start van het werk/evenement
- Na afloop van een frequent gebruikte route door het relevante gebied
- Op een moment dat de weggebruiker stil staat
- De meldingsfrequentie verschilt per serviceprovider
Hoe in te zetten door wegbeheerder:
- Melden van verwachte hinder via Melvin
Meerwaarde voor de weggebruiker:
- Handelingsperspectief vooraf
- Weggebruikers kunnen reismoment, modaliteit en/of route aanpassen
Digitaal informatiebericht
Omdat steeds meer weggebruikers vertrouwen op reisapps en navigatiesystemen in plaats van wegkantsystemen zoals matrixborden en DRIPs is binnen VM-IVRA het Digitaal Informatiebericht (DIB) ontwikkeld. Deze dienst stelt wegbeheerders in staat om niet-navigerende weggebruikers tijdens het rijden te informeren over volledige wegafsluitingen.
De DIB is een betaalde dienst, in tegenstelling tot open databronnen waarbij serviceproviders zelf beslissen over de berichtgeving. Om afleiding tijdens het rijden te minimaliseren, gelden strikte criteria voor het activeren van een DIB: het wegvak moet volledig afgesloten zijn, er moet een duidelijk handelingsperspectief worden geboden en het bericht mag alleen worden getoond op een moment met minimale rijtaakbelasting.
Meerwaarde voor de wegbeheerder:
Mogelijkheid om tijdens de rit weggebruikers met navigatieapp zonder bestemming te kunnen informeren
- In urgente situaties
- Met handelingsperspectief voor automobilist
Wanneer in navigatie en reisapp:
- In-car melding tijdens de rit
- Alleen op locaties met minimale rijtaakbelasting (d.w.z. ruime afstand tot keuzepunten op de route, niet bij weefvakken etc.)
Hoe in te zetten door wegbeheerder:
- Configureren van DIB via Diego
- Activeren via regelscenario en netwerkmanagement systeem (NMS)
Meerwaarde voor de weggebruiker:
- Mogelijkheid voor tijdig aanpassen route
Stremmingsinformatie
De stremmingsinformatie van wegbeheerders vormt een waardevolle aanvulling op de eigen data van serviceproviders, die vaak volledigheid en zekerheid mist. Om de melding mogelijk te maken is de NDW-applicatie Diego uitgebreid met een DATEX-stremmingsmaatregel ‘Tijdelijke Verkeersmaatregelen – Afsluitingen’. Hierdoor kunnen wegbeheerders volledige wegafsluitingen direct doorgeven aan serviceproviders. Via het NMS kunnen bijbehorende regioscenario’s worden geactiveerd.
De toepassing is bedoeld voor situaties waarin de weg volledig is afgesloten, zoals bij ongevallen, pechgevallen, evenementen of wegwerkzaamheden. Het is essentieel dat de wegbeheerder vaststelt wanneer de stremming begint en eindigt en hierbij direct acteert. VM-IVRA is gestart met de implementatie bij tunnels die onder de WARVW-wet vallen en oeververbindingen. Andere stremmingsinformatie volgt in het najaar van 2025. De stremmingsinformatie wordt door NDW als open data beschikbaar gesteld aan de serviceproviders, zodat zij deze kunnen verwerken in hun routeadvies. Voor het verwerken van de open data worden geen kosten door de serviceprovider in rekening gebracht.
Meerwaarde voor de wegbeheerder:
- Weggebruiker tijdens de rit informeren over actuele volledige stremmingen via de navigatie
Wanneer in navigatie en reisapp:
- Tijdens de rit door middel van een aangepast routeadvies met alternatieve route
Hoe in te zetten door wegbeheerder:
- Melden van een stremming via Diego
- Activeren via regelscenario en netwerkmanagement systeem (NMS)
Meerwaarde voor de weggebruiker:
- Automatische aanpassing navigatieroute
overzicht
Omdat de VM-IVRA-diensten Vooraankondiging, DIB en Stremmingsinformatie soms met elkaar worden verward, hebben we een overzicht gemaakt waarin je in één oogopslag ziet wanneer, hoe en waar elke dienst het best kan worden ingezet. Bekijk het overzicht hiernaast voor het juiste gebruik van de diensten.
Schoolzones
Veel gemeenten creëren ‘schoolzones’ om de verkeersveiligheid rond scholen te verbeteren. Deze zones zijn herkenbaar ingericht met snelheidsbeperkende maatregelen zoals drempels en waarschuwingsborden. Serviceproviders kunnen ook bijdragen aan de verkeersveiligheid door schoolzone-informatie te integreren in navigatiesystemen en reisapps. Automobilisten ontvangen dan een gesproken melding of waarschuwingstekst wanneer ze een schoolzone naderen, zoals: “Je nadert een schoolzone. Matig je snelheid.”
Voor deze waarschuwingen gebruiken serviceproviders gegevens over de exacte locatie van schoolzones en schooltijden, vrije dagen en vakanties. Deze data wordt vervolgens verzameld door het NDW en als open data beschikbaar gesteld aan serviceproviders. Voor het verwerken van de open data worden geen kosten door de serviceprovider in rekening gebracht.
Meerwaarde voor de wegbeheerder:
- Bijdrage aan verkeersveiligheid door attenderen weggebruikers op het naderen van een schoolzone die op straat herkenbaar is
Wanneer in navigatie en reisapp:
- Bij het naderen van een schoolzone
- In-car, als melding of als gesproken bericht
Hoe in te zetten door wegbeheerder:
- Controleren of toevoegen van schoolzone locatiegegevens in George
Meerwaarde voor de weggebruiker:
- Worden alerter en passen rijgedrag aan
Op de NDW-pagina over schoolzones vind je uitgebreide informatie over het proces en een demonstratie van de verificatietool in George. Deze pagina biedt wegbeheerders een overzicht van de beschikbare hulpmiddelen en werkwijzen.Â
Milieu- en zero-emissiezones
Steeds meer steden stellen een milieu- of een zero-emissiezone in, waardoor bepaalde voertuigen beperkt toegang hebben. De locatiegegevens van deze zones zijn verzameld op het NDW-open datakanaal. Komen er nieuwe zones bij, dan kunnen deze worden toegevoegd in de George-tool van NDW. De zonedata is beschikbaar in DATEXII-formaat en, voor het Data voor Logistiek-platform, in OTM-formaat. NDW volgt hierbij de Europese UVAR-standaard. Vanaf 2025 zijn ook de locaties van de zero-emissiezones beschikbaar. De beschikbare data helpt navigatiediensten en logistieke partijen om milieuzones nauwkeuriger in kaart te brengen, hetgeen zorgt voor betere route-adviezen, minder verwarring bij weggebruikers en een verbeterde verkeersveiligheid.
De zonedata wordt verwerkt in routeplanners, waarbij gebruikers zelf kunnen kiezen of ze milieuzone-informatie willen ontvangen. De informatie wordt verstrekt op het moment dat in de apps een route wordt gepland met een bestemming in een milieuzone.
Meerwaarde voor de wegbeheerder:
- Weggebruikers tijdig informeren over milieu- en zero-emissiezones en waar mogelijk in de navigatie meteen een alternatieve route meegeven
Wanneer in navigatie of reisapp:
- Bij naderen van milieu- of zero-emissiezone
- Pre-trip bij geplande route door/naar bestemming milieuzone
- In-car, als melding in het routeadvies, of als gesproken bericht
Hoe in te zetten door wegbeheerder:
- Toevoegen of wijzigen van milieuzone locatiegegevens in George
Meerwaarde voor de weggebruiker:
- Voorkomen van illegaal inrijden milieu- of zero/emissiezone
